Ga naar artikel

Kroonkurk

Bron: brouw-bier.nl - Alles wat de amateur bierbrouwer of bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier bierliefhebber moet weten over het brouwen van bier Kroonkurk (bovenkant)Kroonkurk (onderkant)Een kroonkurk is een metalen dop met inknijpingen (waardoor het op een kroon lijkt) om een fles af te sluiten. De inknijpingen in de rand van de kroonkurk zorgen ervoor dat deze zich stevig op de flesopening klemmen. Daarom wordt de kroonkurk vaak gebruikt voor het afsluiten van flessen die met koolzuurhoudende drank zijn gevuld, zoals bier.

Geschiedenis

Tussen 1882 en 1890 waren, door de opkomst van frisdrank (soda pop) in de VS, alleen al 337 patenten aangevraagd voor het afsluiten van de flesjes. Deze systemen waren ofwel te ingewikkeld, ze lekten, of de drank werd door contact met het metaal van de dop aangetast.

William PainterWilliam Painter (1838 - 1906, in 1858 naar de VS geëmigreerde Ier) liet, als oplossing voor deze problemen, in de periode 1889 - 1892 diverse varianten patenteren (U.S. Patent 468,226 U.S. Patent 468,258 ) op een dopje met inknijpingen dat op een traditionele kurk werd geplaatst. Contact tussen de drank en het metaal van het dopje werd voorkomen door een stukje papier. Hiermee was de moderne kroonkurk een feit.

Het verwijderen van deze kroonkurken bleek in de praktijk erg lastig. De kroonkurk werd pas een succes toen Painter op 6 februari 1894 een handig hefboompje patenteerde (U.S. Patent 514,200) om zijn kroonkurk te verwijderen: de Capped-Bottle Opener, oftewel de thans overbekende flesopener. Na het patenteren van zijn flesopener begon Painters Crown Cork and Seal Company of Baltimore de kroonkurk grootschalig te produceren. Amerikaanse brouwerijen raakten in de daaropvolgende jaren meer en meer overtuigd van de voordelen van de kroonkurk, zeker toen Painter in 1898 een machine uitvond (U.S. Patent 638,354) waarmee een geschoolde arbeider in één minuut maar liefst 24 flesjes kon vullen en afsluiten.

In 1964 kwam de Amstel Brouwerij met de fliptopper, een kroonkurk met een uitsteeksel, lijkend op een honkbalpet. De fliptopper was in feite een kroonkurk met ingebouwde flesopener en kon dus zonder gereedschap geopend worden. Ondanks de hooggespannen verwachtingen verdween de fliptopper spoedig weer.

Heden

De huidige kroonkurk is nog nagenoeg gelijk aan Painters originele ontwerp. Volgens de industriële DIN-norm 6099 heeft een kroonkurk de volgende afmetingen:

Onderdeel [mm]
hoogte 6,00 ± 0,15
diameter binnenkant 26,75 ± 0,15
diameter buitenkant 32,10 ± 0,20

Verder zijn de kurk- en papierdelen ondertussen vervangen door kunststof (Polyetheen) en het aantal inknijpingen is teruggebracht van 24 naar 21. Waarom 21? Dat was niet gepatenteerd.